Ticari İtibar Kaybı Manevi Tazminat
Ticari işletmeler, ticari hayatta karşılaştıkları hak ihlallerine ilişkin olarak manevi tazminat talebinde bulunabilirler. Ancak gerçek kişilerin manevi tazminat talep etme sebeplerine göre ticari işletmelerin manevi tazminat talep etme sebepleri daha dar kapsamlıdır.
Tüzel kişiliğe sahip ticari işletmeler gerçek kişiler gibi eylemlerinden sorumludurlar.
MK 47. maddede tüzel kişilik “Başlı başına bir varlığı olmak üzere örgütlenmiş kişi toplulukları ve belli bir amaca özgülenmiş olan bağımsız mal toplulukları, kendileri ile ilgili özel hükümler uyarınca tüzel kişilik kazanırlar” olarak düzenlenmiştir.
Doktrinde tüzel kişilik; “ortak bir amacın sürekli olarak gerçekleşmesini sağlayacak örgütlenmeye sahip kişi veya mal topluluklarına birleşen kişilerden veya malı tahsis eden kişiden bağımsız bir kişilik tanınması ” olarak tanımlanmıştır.
Tüzel kişiler uygulanacak kurallar ve yapılarına göre olmak üzere iki şekilde sınıflandırılabilir. İlk olarak tüzel kişilere uygulanacak kurallara göre ayırım yapılmak istenirse tüzel kişiler 3 gruba ayrılır; kamu hukuku tüzel kişileri (Belediyeler, iller ve köyler) , özel hukuk tüzel kişileri(Ticaret şirketleri ve kooperatifler, birden çok avukatın bir araya gelerek oluşturduğu tüzel kişilik, dernek, vakıflar, sendikalar ve karma nitelikte tüzel kişiler(KİT’ler).
Tüzel kişilerde manevi tazminatı incelediğimiz bu yazımızda asıl konuya geçmeden manevi tazminat kavramını da açıklamak uygun olacaktır. Manevi tazminat kavramını açıklayan doktrinde birden fazla (ceza, tatmin, önleme ve caydırma, denkleştirme, telafi, maddi tazminatı tamamlayıcı olarak adlandırılan teoriler) teori bulunmaktadır.
Yargıtay kararlarında ise manevi tazminatın amacını tatmin olarak açıkladığı bazı kararlarında; “faili bir cezaya çarptırmaktan ziyade, mağduru tatmin ve onun ızdırabını azaltmak ”, bozulan ruhsal dengesini telafi etmek, manevi değerlerindeki eksilmeyi karşılamak ”, “duyulan manevi acıyı yumuşatmak, bozulan dengeyi onarmak, teselli etmek ”, “zarara uğrayanda bir huzur duygusu uyandırmak, …diğer tarafın zenginleşmesine neden olmama ”olarak açıklanmıştır.
Manevi tazminat talep edilebilmesi için özel bir kusur şartı aranmamaktadır. Kusur sorumluluğu veya kusursuz sorumluluğa ilişkin şartların varlığı halinde, bunlara ilişkin şartların varlığı yeterlidir.
Doktrindeki hakim görüşe göre; TBK’nun 58. maddesi uyarınca tüzel kişilerin de tazminat hakkı olduğu kabul edilmektedir.
Yargıtay. 4. Hukuk Dairesi 24.09.2001 tarihli kararında , “…gazetede yayınlanan açıklamasında kooperatifin halka zulüm 60 yapmakla suçlandığı ve bu şekilde kişilik haklarına saldırıldığı” na karar vererek tüzel kişilerin manevi tazminat hakkı bulunduğuna hükmetmiştir.
Tüzel Kişilerin Manevi Tazminat Taleplerine konu olabilecek
haklardan örnek vermek gerekirse:
- Tüzel Kişilik adının korunması ve kullanılması (Ad üzerindeki hak kişilik hakkı olarak kabul görüldüğünden , MK’nun 26. maddesine göre, adın kullanımı haksız ise manevi tazminat talep edilebilir.)
- Alan adının kullanılması
- Tüzel Kişilerin Gizlilik Alanları (“tüzel kişilerin iç işleyişine dair bilgiler, dış alemin öğrenmesini istemediği bilgiler’’ gizlilik kapsamındadır )
- Tüzel kişinin ekonomik durumuna ilişkin bilgiler
- Ticari Sırlar
- Kişisel verilerin saklanması
- Tüzel kişiliğin ekonomik kişiliği(logo, bayrak, sembol vs)
- Tüzel kişiliğin onur ve saygınlığı
- Haksız rekabet teşkil eden fiil kişilik haklarını da ihlal ediyorsa manevi tazminat talep edilebilecektir.
Detaylı bilgi ve danışmanlık almak istediğiniz hususlarda EKM HUKUK BÜROSU ile iletişime geçebilirsiniz.
